Friday, October 18, 2024

Langma kusungsa Birman || Kothomabwsa || Andrew Debbarma

Sochi Mohan Debbarma wng kha Thaipungbil kamini ochai. Sal phai khe bini aro uro mwtai khwlainani ringjago. Ochaini samungno bini haba wng sio. Ayang nok nukhungni kok bo wansuk ya. Nukhungo bahai khe chalai tong; bo nukhungno talaphi kwrwi. Aboni bagwino bihik bai uram uram ma walai laio.
Salsa khe bihik bai khenchne walai kotor ma walai kha. Aphuru bihikno jolijagwi bo sakha, “Ang nini sai kaham hik naui phunukganw. Nwng hai khechra bwrwi bai angbo nukhung khwlai tong manya!”
Ayang bihikbo joli titing kok phirokmung rikha, “Naui phunuk di. Ani sai kaham nini akolno mokol gwdaljagwi nono naiwi tongnai bo bwrwino man angbo nai yanw.”
Kukubuino salsa khe Sochi Mohan Bairagidepa kamini Agumati Debbarmano hik songwi nahar kha. Thaipungbil kami bai Bairagidepa kami kwbang chalthaya, 3 K.M. swk chalthothok. Phiya bihik kusu Agumati baibo Sochi Mohan sal brumno walainani nang kha. Bihik kusuno khe sal brumno bui bai risi twiwi walaio. Salsa khe bihik kusu Agumati baibo risi twiwi walai kotor walai kha tei walaiwino kagwi nogo kiphilwi rohor kha. Phiyaba Agumati aphuru sak deriya wngjak. 5th April, 1979 (Sangrongsal) salamrio khe Bairagidepa kamio Agumati sak keng kha. Bo bwrwi bwsa man kha. Bini sajwkno bangla Choitor talo achaio hwnwi Chittarani Debbarma mung narwk kha.
O kok Sochi Mohan ni khunjuo kwlai kha. Bwsajwk achai kha hinwi khwna kheno bo tei waisa bihikno naharwi phai kha bini nogo. Haiphano bini agini akol le agini haino. Bihikno risi twiwi walaimani bini chophlaiya. Aboni bagwi bihik Agumati soiwiwi manjak liya, kaksen rwuwi Sochi Mohanno kagwi bini kami Bairagidepa-o kiphil phiro. Tei bwsajwk khoroksano twiwi bo birman kotoro kwlaio. Tamoni hwn khe borog belai kheno bigra. Salsa samung tang ya khe eba habao thang ya khe borogni nogo thapa hor chwng ya. Tabuk bwsajwk kwlwino twiwi bo birman kotoro kwlaija kha.
A jorao huk khwlaiwi se borogni langmao thangwi tongnani kaisa lama. Aboni bagwi bwsajwk kwlwino twiphreuino phung aisirisiri nokni nongkhorwi huk-habao thango tei sarik mwnak khe nogo kiphilo. Lenglamung hwnwi kwrwi.
Twrwk twrwk jora bai baksa bwsajwk Chittaranibo torkha lok kha hwn khe bobo buma bai baksa hugo samung khwlaina cheng kha tei bumano samungo daichruwi chubao. Ahaiphano buma bono rwng swrwng rwkha. Chittarani chwrai phuru kamini rwngnogono porio. Phiya porimani bai baksa bo langmao buma bai baksano birman kotor manjakha. Jephuru bo rwngrem dok (Class 6) kasao, aphuru khe kamini rwngnok yakarwi kubuni rwngnogo admission nanani nang kha. Aphuru gana gini tei rwngnok kwrwi. Aboni bagwi bo Mungiakamio Mungiakami High School-o admission nakha (Tabuk a school Higher Secondary wng kha). Bini kami bai Mungiakamini bini rwngnok 13 K.M. hakchalo. Kamini simi malkhungbo manthokya. Rwngnogo thangnani hwn khe phungni mai dakti dodoro chaui 3.5 K.M swk lama ma him grao, a lamabo bolongni lama tei simalwng. Saichung kwnwi a lama twi himraknai se kwrwi. Bolong tei simalwng simi buya, a lama wng kha hapung kuchuk tei yakhwrai barwi tei twima kaisa basuwi thangna nango. Kamini simi abo hai lamano himwi Chakmaghat-o ma thango. Aroni simi 10.5 K.M. lama malkhung kasaui ma thango Mungiakami jora. Abo hai khe saichungno bo birma khe lama kolok thangwi rwng swrwng jakha. A jorao chakmaghat ni simi Mungiakami jora malkhung kasanani rang thang phaini khoknwi (2) nango. Aswk kostoni bising twi phano kha siui porikha Chittarani Debbarma.
Salsa bini langmao omo hai wng kha, bo lachimano lachiya wngna nangmani. A salo rwngnogo thangnani malkhung kasanani rang khoksa simi se nogo manbu sio. Yang thang phaini malkhung kasanani khe khoknwi nangwi tong kha. O salo bo tei khoksa rang kayani bagwi Chakmaghat o khoroksa wanjwi manwi phalnaino lachi twtwino rang solok ma san kha. A manwi phalnai wanjwini mung wng kha Chittya Saha. O wanjwibo bono khairokjagwi rang khoksa solok rwkha.
Jephuru Chittarani rwngrem chukuo porio, aphuru Jumbari kamini khoroksa chwla sikla bai bo sini laikha. O chwla siklani mung Ram Kumar Debbarma. Bo Matric Dropout khwlaijak. Chittarani rwngnogo thang brumno bo bono naisingwi tongo tei bono hamjakmani kok sao. Salsa khe borog khoroknwi hamjagwi thang laio. Borog hamjak laimani kok Chittarani bini bumano saui khwna rio. Bwchamarino nugwi Agumati chajak kha. Phiya ayang Ram Kumar ni buma buphasong khe Chittaranino bigra nukhungni hinwi hamjwk gosinani lon liya. Aboni bagwi Ram Kumar bihikno sakha, “Ani ama babu nono tabuk chajakya phano chwng kwnwi kharwi kaijak khe borog ahaino ma chajaknai.”
1994 bisini December talo kheno Ram Kumar Chittaranino twiwi Champlai kamio (Purbalaxmipur) bini khoroksa bayab Sukumar Debbarma ni nogo kharwi thango. Bairagidepa kami bai Champlai kami hakchalma 6.3 K.M swk wngnai. Bini bayabni nogono borog khoroknwi tong laijakha. Aboni ulo borog kaijak laikha. Aphuru Ram Kumar Chakmaghat wa hatio waphak khaui rang kisa misa aji jao. Abo baino bihikno pusio.
Salsa Chittarani bwsaini samung khwlaimani yak kwchak kwchak bwcham chajakno nugwi belai khairokjago. Bo bwsaino kwbagwi kabwi sao-, “Nwng ani bagwi birman man sukha! Ani hamjakma borokno ang mo hai nugwi man ya. Nwng tei waisa matric riui naidi. Ham humya phano sorkarni chakri manja khe chwng o birmanni katinai.”
Aphuru khe bihikni kokno narwgwi Ram Kumar teisa Matric exam rikha. Phiyaba belaino wanamasingcha wng kha, a bisio borogni amchaio Ram Kumar simino pass khwlai kha. Sal kisani yagulo Chittaranibo sorkarni chakri man kha, Kindergarten ni teacher khwlainani. Aboni ulo bwsaibo Bairagidepa J.B school-o Master chakri man kha. Sana thang khe a jorao borogni bagwi belai koktwma kaham tei tongthokma jora.
Phiyaba Chittaranini belai kheno kwpal hamya. Sal kisani yagulo bo bemar sitra manjak kha, aboni bagwi bini bwsak dukhlai kha tei bini mokolbo twrwk twrwk nukya wngwi thang kha. Aboni yagulo a jorao baksa borok themrangrok bwsaino kena nangjagwi butharna hinwibo chaitok laikha. Aboni bagwi borog ayang uyang ma kharlaikha tei kami ma selai kha. Waisaba Duski kamio, waisaba Karentila kamio. Paithago khe a borok themrangrok naimwthangrokni yago kwlaiwi alongo chobjak kha. Aboni ulo borog champlai kaminono tong laiu kha.
Salsa 2002 bisio khe Chittaranibo sak deriya wng kha. Aboni bagwi bono Teliamura Hospital twlang kha. Bwkrajwk khe bono mwrwknai. Phiya a bwkrajwk bono chajakya naislerjak tongmani bagwi bumung simi mwrwgo, yang khe bahamjwkni samo tong ya karwi bui bai mang kok saui gob rwo. Bukungobo sigaret kakya, swrapsa kheno tulung tulung nwngo. Hor kwlai khe nograi tonthaio thangwi khabuk siya thuo. Ayang hamjwk tamo wng tong tamo sok tong bini talaphi kwrwi. Bini o tongmungno nugwi aroni nursejwk belai khe chajak liya. Bo Chittarani ni bwkrajwkno hwn kha, “Nwng hamya da mwrwkna phai eba khe bui bai da gob rwlaina phai? Hamya mwrwkna khe kaham khe mwrwk di. Mwrwkya hwn khe borok swlaidi.”
Abohai khe nursejwk bai kutukjak kheno Chittarani ni bwkrajwk kwpa choking twi haku kajak kha. Bo jolijakmani tongwi man liya nogo kiphilwi phai kha. Aphuru khe buma waisa Chittaranino mwrwk phai kha. A buma khe bwsaba bwsajwkni samni kutul liya. Phiya hor wng kheno nurse-rok bai rwkhlaijago. Hakhe bairwndao phaiwi achugwi tong phaio. Ayang horo khe aswk jora twino thampui yongkha bono bwsak kolobwi war kha.
Salnwi saltham wng thang phano Chittarani sak kengwi manya kho. Aboni ulo khe bono Agulini IGM Hospital o rohorjak kha. Aphuru Doctor bwsaino sakha, “Nini bihikno chwng kwthang narwkna khe nini bwsa thwinai, eba nini bwsano kwthang narwkna khe nini bihik thwinai. Tabuk tamo nai nwng?”
O kok khnaui bwsai kabwi sao, “Sir, norok se sisinai. Haiphano ang ani bwsa bai bihik kwnwinono kwthang nango.”
“Ta wana khudi,” Doctor bini bangwra romwi saphiro, “Norokni manimano suridi. Chwngbo je mansak chaitoknai.”
O kok sabai kheno Chittaranino Cesarean section o twlang kha. Bihik bohok raui sak ma keng rikha. Hakhe 20th June 2002 Sangrongsal-o Chittarani bwsa chwla khoroksa man kha. Bini langma choliya, tei bwslanibo langma choliya. Aboni ulo kaham kheno borogni nukhung tong kha.
Phiya 2006 bisio bwkrajwksongni kelengka bai bwsai bai bo ma kaklai kha. Aphuruni simi bo buma baibo tong phikha. Phiya 2008 bisio bumabo sak hamya kwlaiwi yang masingno yakarwi thang kha. 2009 bisini simino khe bwsla bai tong kha. Aphuru bwslabo chwrai jakho ba, borog buma bwsa belai kheno birman manlai jakha. Aswk khe borogni birman jorao kebo borogno nainai, chubanai tei twidulnai kwrwi. Bwsla simino bono twiduljao.
Phiya kwpal hamya Chittarani 2014 bisio khe Paralysis bemar manjak kha. A bemar bono ayang masingni duglam bwkhak twlangwi thang kha. Bo bwkhao saui man kha daktino o swngcharno yakarwi thangna nang sinai hinwi. Aboni bagwi salsa December maisingni horo, bwslano sakha, “Kulu, ang daktino thwi sinai. Ang thwina swkang nono kaitham kok salangnai. Ang thwima ulo nwng nini nwpha bai thang di. O ha sakao buma buphano karwi keboni khurio khakchangma kwrwi. Tei thaisa kok khe, Kulu langmao Kaitorno (God) ta pok di. Kaham tei hamyani jorao bono suriui tong di. Tei kaisa kok khe, langma wng kha belai bara. Kwthang tong sani mungsa swk khwlai lang di, nwng thwimani ulo bororokni khugo nini bolaimung tei kahamni bwthaino kwlang di.”
Aboni ulo bo teibo sak hamya barikha tei bono Teliamura Hospital twlang kha. Phiyaba January 21, 2015 (Srangsal) khe bo yang masingno yakarwi thangjakha.

spot_img

Leave a reply

Please enter your comment!
Please enter your name here

LATEST POSTS