Kokswlaimung samungni bwthai laihkango swijakno khuktangwi elem samnani lam twngsa..Koklama sohma, koksukrubwi sama tei samungo phwnangma bai kokswlaimung halok kubuljak. Kokswlaimungno kok kaisani tei kok kaisao senani samung. O dalni samungni bisingtwi dopha kaisa tei kaisani hukumu, mukumu , kok tei kokrwbaino sinina lama. Kokswlaimungni elem belai dorokuk tei nangkuk wngwi bachakha. Tabuktwi molo hukumu kwbangma tei kok kwbangma sanaini hoda tei hukumuni bisingo samung, elem tei kha nanglaijak kwrwnglaimung halok bona doro. Joto borok English kok saya. Hayung sakani jotoni swlai kok morok wngkha English. Aboni bagwi baksa kokswlaimungni boromno twiwi swngmung kutwk tisao tei swngphinigwi mano, tangwi jotono English kok saui manya ? O kok kubui, joto borok English kok manya tei romwi manya. Hayung sakao borok rwjagni saka rwjag tongmani bisingo borok kisaswkno khursajak kok kahamkhe sana chugo. Kok, kokthairok kwrwngmungni swlai teibo doro.Hodani hukumu,mukumu tei poitunibo abo sampili. Haste,hakotor ari barwi baniya khwlaina lamo kokswlaimung nangkukma wngwi bachao. Buihani baniya thwngnaini khukni kok romna chukyakhe baniyani halok bojakya. Aphuruno kokwlaimungni samung morokni kok sokphaio. Kokswlaimung nainai bangkheno kokswlainai kok swlaina samung tangna sep mano. Kokswlaimung nainai hodao borok bungkheno kokswlainai borok bijap khuktangwi elem kholna lama mokol bwskango swraisa nugwi mannai.
Kokswlaimung samung aswk laitetekhe nukma chagwlak. Joto borok kokswlaimungni samungo chugo. Abo kokswlai samung bai gwdalwi amjok naiyakhe kubuino romwi mangwlak. Sago rwngmari kwchwng joto borokrok kokswlaimungni samungo pekhakya wngwi mano. Sago rwngmari tongkheno kokswlaimung samungo chukkhe joto borokno kokswlainai kaham wngwi sinimung mankhamu. Sago rwngmari gwnang borokno kokswlaina samungo yak berana chugo. Phiya joto borok joto samungo chukya hai kokswlaina samungobo joto borok bumuk perwi manya. Kok, kokrwbaini samungo bisi kwbangma swkangni simi yak gwdaljak borokrokno kokswlaina samungo bumuk permani nukjago.Samung mungsaswk tangna swkang uansuktang kholna tei raida rwkna nangmahai kokswlaina samung tangna swkang raida rwknani nango. Raida rwkma kqrwi kokswlainai kaham sinimung mannani lama kesep. Tripura hasteo kokborok kok sanai bosong kokswlaimungni samung morokno kisa lerwi sinikha. Nokha bisi brwichibrwi swkango o bosongni bisingo kwbangkuk rwngni pohor bai halok chaljak. O bosongni swinairokni bisingo kwbang bangthaya swinai tinini simi nokha bisi brwichibrwi swkangni simino kokswlaimungo yak gwdaljak. 1976 A.D. bisio ´New Testament` tongtharni bijap kotormano kokswlaiwi ´Swmai kwtal` bijap kangsa pononokhe karimani kokno khursaui mano. Rev.Jong bahadur Debbarma,Rev. BK Smith, rwbaiphang Ramesh Debbarma akosong o kokswlaimungni samungno tangkha. Newzeland hakotorni phaiwi Tripura hao kothoma kaham pirnai Rev. BK. Smith swkang kokborok kok bwkha berasugwi swrwng manma jarwino English kokni kokborok kogo kokswlaina samungo sakphang gwdalwi mankhwna. Kokno swraisa swina thangkhe ´Swmai kwtal` bible-no kokborok bai kokswlaijak puila bijap hinwi mano. Twmale hinba, aboni swkang kubun kokni kokborok kogo kokswlaijak bijap manthokmani yakumu kwrwi. Tumung abohai kokswlaijak kokborok bijap manthokmani tongkhe kokborok kokni laibumao khursajaknani banta. Kokborok laihkango bogwi swijakmani nokha bisi saranwichisni kebengkha. Hayung mung gwnang kok bai swijak bijap kokborok kogo kokswlaijak bijap kwbangma hatio manthoknani doro. Abohaikheno kokborok kok bai swijak bijap kwbangma kubun mung gwnang kogo kokswlaijak bijap hatio manthokna tongmani. Phiya abohai kokswlaijak samungni bwthai mokolo kwbang kwlaithaya. Hatio kokswlaijak kokborok bijap manthokphano,abobai khatwtwng wngnani pher kwrwi. O kok bai kokswlaijak bijap hatio kwbangma manthokmani tongkhe kokborokni bagwino kaham. Tiniswk joratwi kokborok kogo kokswlaijak bijap manthokmani bero tongtharni bijap, hoda rwkjak,rwngthoma bijapno mokolo kwbang kwlaikha.Kubun kokni kokborok kogo kokswlaijak bijap-
Cherairokni Mahabharat(1983):Nanda kumar Debbarma
Brajalal Adhikarir lal joba er lal polasher gan(1986):Chandrakanta Murasingh
Kokborok bai Gita(1986):Nanda kumar Debbarma
Nokarini kothoma(1986):Shyamlal Debbarma
Kokborok bai Rabindranath(1987):Mahendra Debbarma
Takhumsa bodol(1987):Narendra chandra Debbarma
Cherairokni Ramayan(1988):Nitai Acharjee
Komala kantoni doptor(1992):Nagendra Debbarma
Rabi kothomachi(1993): Manoranjan Majumdar
Bratya joner kabita(1995): Nanda kumar Debbarma
Bingho bwsa sokromna swrwngma(2000):Pradip Murasingh
Birijo tai korai kang gwnang(2000):Pradip Murasingh
Biriman nangmani kothoma(2002):Ajit Debbarma
Buihani koklob(2004):Suranjan kundu Chowdhury
Veniceni Baniyasa 2007):Jasuda Reang
Gora(2007: Laxmidhan Murasingh
Srikanta part-1(2009)-Shyamlal Debbarma
Robinson Cruse in kokborok(2009):Purna chandra Debbarma
Hayungni mung gwnang swikwrwngrogni kahamkuk kothomarog(2011):Naresh chandra DevVarma
Bolteyarni kandit (2014):Santosh Debbarma
Somarset Momni kothomarok(2014):Suprava Debbarma
Telugu kothoma bwchap(2014):Rabindra kishore Debbarma
Hohr bocholong(2014):Snehamoy Roy Chowdhury
Mao Tse Tung(2014):Shyamlal Debbarma
Okhilini Kashmiri kothoma bwsa(2014):Sunil Debbarma
Rabindranath Thakur bai swijak Rasiani koktun bwlai(2014):Sukanta Debbarma
Khorokbachi soisikwrwng ni langma kothoma(2014):Usha Debbarma
Athuk(Malayalam kothomayung-2014):Naresh chandra DevVarma
Rabindranath Thakurni kokbwkhalrok(2014):Rabindra kishore Debbarma
Del Karnegini “Khoroksa hik mare wngphru”(2014):Amita Debbarma
Bugrakotor Alexandar (2014):Rabindra kishore Debbarma
Yakung kachiksa ha(2015):Laxmidhan Murasingh
Del Kameginini kothoma sterok(2015):Amita Debbarma
Chongjak borok kotor sengkwrakrogni cherai mol(2016):Ganesh Debbarma
Asiani kothomarok(2016):Laxmidhan Murasingh
Mopansani kothomarok(2016):Laxmidhan Murasingh
Panchatantrani kothoma(2016):Nanda kumar Debbarma
Kothoma kwtwi(2017):Laxmidhan Murasingh
Saijak Bodo koklob(2018):Milan rani Jamatia
Shrimat bhagabat Gita(2021): Atul Debbarma
Kokborokni kubun kogo kokswlaijak bijap-
Kokborok lok sangit o kabita (2003):Chandrakanta Murasingh
The Fragrant Joom (2017):Ashes Gupta
Kokswlainai berem kuchugo kasaui bijap khuktangwi bising beserni elemno romwi rwngmari ajina kha tongna nangnai, haiyakhe kokswlaimungni samungo yak beraui manya. Kok kaisani kokmang kuthukno romsugwi manyakhe kokswlaina samung holongthai haino kwrak. Bwskango naisikkhe tabuktwi molo English kokni mwkhang kubun kokni mwkhangni swlai belai kwchwng. Abo jora twng kolok romwi choryaphano wngwi mano. Hati kaisa dakti khwrangtwi dakti mwramwibo mano. O sep yaphao chobwi salsa kubun kokni kokswlainaini borom bangwi mano. Kokthum, elem tei khakama phuwarna bagwibo kokswlaimung belai nangkukma. Abo dalbidal hukumuni bisingo samung tei kha mansugwi kwrwnglaina bagwi doro. Tong kwchangni halok bothani kokswlaimung nangsukjak. Borok khoroksa tei khoroksani bisingo khukni kokno romwi manma kwrwio halok bojagwi manya. Kokswlaimungni bisingtwino borokrok dalbidal samung sio tei elemni ari phuwarwi mano. Arabi kokswlainairok madyayug gwnangwi kwcham Grece philosopher-rokni khakamungno mwthang toniwi mano.Bible wngya hinmanino bara thamchisa kogo kokswlaijakkha tei motharokno kokni kebengmungno barna tei hakotorrokni ari barthani chubakha.
Samung khwlainai,elem gwnang tei kha lokma gwnang kokswlainaini bagwi sago elem gwnang samung tang kwrwngni doro. Kokno rwgwi rwng berem kuchukni borom bwlai kholnairokni bagwi lam kaham. Kokswlaimungni bisingtwi hayung sakani joto borokrokni bisingo halok kaham bothani phan bogo kokswlaimung. Aboni bagwi kokswlaimung bai hayung swlaiwi mano. O kok bokomol swkangni simino sajagwi phaikha. Borokrokni bisingo elem tunthani koktun,hukumu,mukumu mwthangnai tei hayung rangthong raknani lam bubak phukthani yakhwrai wngwi chubao kokswlaimung.
Kokthum yakhwrai:
Gariya,2006
Yakhwtwng,2000
An anthology of kokborok poems,2009
Sinimungni lam-2022,debbarma.A.